To jest archiwalna wersja strony!

Zamieszczone na niej tresci moga byæ zdezaktualizowane.

Aktualna strona znajduje siê pod adresem:

www.kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl


GOSZYCE

Goszyce pomimo, i¿ pierwsza, zachowana pisemna wzmianka ich dotycz±ca pochodzi z 1361 roku, s± t± miejscowo¶ci± Gminy Kocmyrzów-Luborzyca, której udokumentowane badaniami archeologicznymi dzieje siêgaj± czasów prehistorycznych. Prowadzone w Goszycach jeszcze w latach trzydziestych XX w. przez archeologów z Polskiej Akademii Umiejêtno¶ci wykopaliska pozwoli³y odkryæ liczne ¶lady osadnictwa pochodz±ce z epoki neolitu.

Sama nazwa miejscowo¶ci – Goszyce wywodzi siê najprawdopodobniej od nazwy osobowej „Gost” (Go¶cis³aw, Go¶ciwuj lub inne zbie¿ne nazwy osobowe).

W ¶redniowieczu Goszyce by³y w³asno¶ci± rycersk±. Z du¿± doz± prawdopodobieñstwa, w oparciu o zachowane dokumenty i zapiski historyczne mo¿na przyj±æ, i¿ jeszcze przed 1361 rokiem Goszyce nale¿a³y do jednego z najstarszych polskich rodów rycerskich wywodz±cego siê od Jaksy z Miechowa a pieczêtuj±cego siê jedn± z odmian herbu Gryf. Po¶ród w³a¶cicieli Goszyc tego okresu najbardziej znan± postaci± by³ Abraham Czarny z Goszyc. Pe³ni³ on w swoim bujnym ¿yciu liczne funkcje i urzêdy pañstwowe. By³ m.in. starost± czorsztyñskim i starost± s±deckim. On te¿ w roku 1436 sprzeda³ Goszyce za sumê 900 grzywien Miko³ajowi Wielog³owskiemu.

Przez krótki okres czasu u schy³ku XIV wieku by³y prawdopodobnie Goszyce w³asno¶ci± królowej ¦w. Jadwigi, co zdaje siê potwierdzaæ cytowany w „S³owniku Geograficznym Królestwa Polskiego .....” dokument wystawiony przez W³adys³awa Jagie³³ê z 22. 06. 1398 r.

W drugiej po³owie XV i XVI wieku Goszyce czêsto zmienili siê ich w³a¶ciciele. Byli w¶ród nich m.in. przedstawiciele takich rodzin jak Kurozwêccy czy Opaleñscy. Dopiero w XVII stuleciu Goszyce na d³u¿ej staj± siê w³asno¶ci± rodziny Zieleñskich. Rodzina Zieleñskich nale¿a³a najprawdopodobniej do grupy ¶redniozamo¿nej szlachty i na sta³e zamieszkiwa³a w Goszycach, co po¶rednio potwierdzaj± zapisy rejestrów podatkowych z 1629 i 1680 roku.

U schy³ku XVII stulecia wybudowany zosta³ w Goszycach modrzewiowy dworek, najstarszy zachowany do dzi¶ obiekt architektury ¶wieckiej na terenie Gminy Kocmyrzów-Luborzyca. Jego budowa w zachowanych po dzieñ dzisiejszy przekazach ustnych ³±czona jest z osob± króla Jana III Sobieskiego i jego domniemanym pobytem w tej miejscowo¶ci.

W okresie zaborów, po upadku I Rzeczypospolitej Goszyce znalaz³y siê po rosyjskiej stronie granicy, staj±c siê typow± przygraniczn± miejscowo¶ci±. W 1827 roku liczy³a ona 25 domostw (199 mieszkañców) a ponad pó³ wieku pó¼niej oko³o 1880 r. 29 domów i 241 mieszkañców.

Od roku 1820 by³y Goszyce w³asno¶ci± W³adys³awa Boduszyñskiego - profesora Uniwersytetu Jagielloñskiego jednego z pionierów stosowania powszechnych szczepieñ przeciwko ospie. Po nim maj±tek przej±³ jego syn Feliks – uczestnik Powstania Listopadowego (1830-31), którego nagrobek znajduje siê na luborzycki cmentarzu. Nastêpnie poprzez ma³¿eñstwo maj±tek w Goszycach sta³ siê w³asno¶ci± rodziny Zawiszów w której rêkach pozosta³ a¿ do 1945 roku. Oko³o 1890 roku Artur Zawisza wybudowa³ w Goszycach nowy dwór, który mieszkañcy tych okolic d³ugo jeszcze nazywali pa³acem.

Przez ca³y okres rozbiorów dwór w Goszycach by³ dla tych obszarów wa¿nym miejscem kultywowania polsko¶ci i dzia³alno¶ci niepodleg³o¶ciowej. Szczególna rola przypad³a u udziale Zofii Zawiszance. Ta pisarka, poetka od wczesnej m³odo¶ci zwi±zana by³a z polskim ruchem niepodleg³o¶ciowym. Ju¿ w burzliwych latach 1905-07 wraz ze swoim mê¿em w Januszem G±siorowskim w przysz³o¶ci genera³em Wojska Polskiego organizowa³a lokalne manifestacje patriotyczne, których celem by³o m.in. przywrócenie jêzyka polskiego w o¶wiacie i administracji. Od 1908 roku m.in. poprzez dzia³alno¶æ w Zwi±zku Walki Czynnej i Dru¿ynach Strzeleckich ¶ci¶le wspó³pracowa³a z Józefem Pi³sudskim. Tote¿ nic dziwnego, i¿ po przekroczeniu granicy austriacko-rosyjskiej w nocy z 2/3 sierpnia 1914 roku legioni¶ci - cz³onkowie patrolu zwiadowczego, dowodzonego przez mjr. W. Belinê-Pra¿mowskiego w³a¶nie w Goszycach zatrzymali siê na swój pierwszy postój. St±d te¿ wys³any zosta³ pierwszy meldunek do J. Pi³sudskiego a dostarczy³a go w³a¶nie Zofia Zawiszanka.

Józef Pi³sudski ju¿ jako Marsza³ek Polski odwiedzi³ Goszyce w 1924 r. w dziesi±t± rocznicê wymarszu pierwszego patrolu zwiadowczego, (wydarzenie to upamiêtnia tablica pami±tkowa wmurowana w jedn± ze ¶cian goszyckiego dworu).

Ju¿ w niepodleg³ej Polsce Zofia Zawiszanka wydzieli³a z w³asnego maj±tku i przekaza³a na w³asno¶æ ¿o³nierzy – legionistów Józefa Pi³sudskiego dziesiêciomorgowe dzia³ki rolne. Dzi¶ tamte wydarzenia przypomina nazwa jednej z kolonii po³o¿onych pomiêdzy Luborzyc± a Goszycami - Legionówka.

W okresie miêdzywojennym Goszyce nale¿a³y do Gminy Luborzyca i Powiatu Miechowskiego. Miejscowo¶æ ta w 1925 roku liczy³a 366 mieszkañców (wszyscy wyznania rzymskokatolickiego). Dzia³a³a tu szko³a, za³o¿ona jeszcze w roku 1907. W latach trzydziestych by³a to szko³a piêcioklasowa. W roku 1928 za³o¿ona zosta³a w Goszycach jednostka Stra¿y Po¿arnej, której pierwszym Komendantem by³ Jan Nowak a honorowym Prezesem Zofia Zawiszanka.

Bardzo wa¿nym wydarzeniem w historii Goszyc tego okresu by³a inscenizacja w 1936 roku na miejscowych b³oniach ¿ywej Panoramy Rac³awickiej w której uczestniczy³o blisko 300 osób.

W dramatycznym okresie hitlerowskiej okupacji Goszyce znów sta³y siê wa¿nym o¶rodkiem dzia³alno¶ci niepodleg³o¶ciowej. W tutejszym dworze schronienie znale¼li m.in. uchod¼cy ze zniszczonej Warszawy w¶ród których by³ pó¼niejszy laureat Literackiej Nagrody Nobla Czes³aw Mi³osz. Tutaj okupacjê spêdzi³ tak¿e ziêæ Zofii Zawiszanki Jerzy Turowicz przysz³y wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego. Spo¶ród mieszkañców Goszyc wywodzi³o siê tak¿e wielu partyzantów - cz³onków Batalionów Ch³opskich i Armii Krajowej.

Dnia 17 stycznia 1945 r. do Goszyc wkroczy³y oddzia³y radzieckie, oznacza³o to zarazem koniec wojny ale i koniec istniej±cego dot±d „¶wiata”. Dekret o reformie rolnej podobnie jak i w pozosta³ych miejscowo¶ciach tworz±cych dzi¶ Gminê Kocmyrzów-Luborzyca oznacza³ ca³kowit± zmianê istniej±cych dot±d stosunków spo³ecznych i w³asno¶ciowych. Maj±tek dworski ulega parcelacji. Jego wiêkszo¶æ zostaje przekazana miejscowym ch³opom, natomiast tzw. „resztówkê” licz±c± ok. 23 ha ziemi otrzymuje w u¿ytkowanie Akademia Górniczo-Hutnicza z Krakowa.